جواب سوالات فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
فعالیت صفحه ۲۷ فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
فهرستی از لوازم و وسایل اطراف خود (حداقل ده مورد) را تهیه، و به دلخواه دسته بندی کنید. ملاک دستهبندی خودتان را مشخص کنید.
پاسخ
ملاک دسته بندی من جنس مواد سازنده خواهد بود:
- فلزی: میخ، دوچرخه، حلقهی طلا، دستگیرهی در، انگشتر نقره، قاشق، چنگال و…
- پلاستیکی: توپ، بطری نوشابه، کیسه فریزر، لیوان پلاستیکی، دمپایی پلاستیکی و…
- چوبی: میز، کمد، تخت، کابینت، شانه چوبی و…
- کاغذی: کتاب، دفتر، روزنامه، اسکناس، مجله و…
- پارچهای: حوله، ملحفه، شلوار بالش و…
- سنگی: مجسمه، نمای ساختمان، موزاییک و…
- شیشه ای: آینه، لامپ، پنجره، شیشه ماشین، لیوان و بشقاب شیشه ای و…
فکر کنید صفحه 28 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
با بررسی شکل زیر، چکشخوار بودن فلزها را با توجه به ساختار اتمی آنها توضیح دهی
پاسخ
ذرات سازنده ی فلزها اتم ها هستند که با یک نیروی جاذبه به هم چسبیده اند، هنگامی که به یک فلز ضربه وارد میشود، شکل آن به آسانی تغییر میکند اما به راحتی از هم جدا نمیشوند چون اتمهای فلز، ساختاری لایهای دارند و با وارد شدن ضربه، لایههایی از اتمها روی یکدیگر لغزیده و فلز تغییر شکل میدهد.
ازمایش کنید 1 صفحه 29 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
وسایل و مواد: باتری، لامپ 1.5 ولتی، چند تکه سیم، لیوان، سکه، خط کش پلاستیکی، چوبی و فلزی، قوطی یا پوشبرگ (فویل) آلومینیمی، پارچهی نخی و بشقاب سرامیکی
روش آزمایش
- یک مدار الکتریکی ساده بسازید.
- رسانایی الکتریکی مواد ذکر شده را بررسی و نتیجهی مشاهدات خود را یادداشت کنید.
پاسخ
پس از ساختن یک مدار الکتریکی ساده، قسمتی از مدار را قطع میکنیم و وسایل مختلف را در قسمت قطع شده قرار میدهیم و رسانایی الکتریکی این وسایل را بررسی میکنیم. با قرار دادنِ یک جسمِ رسانا در مدار، لامپ روشن میشود و هنگامی که یک جسم نارسانا در مدار قرار بگیرد، لامپ خاموش میمانَد.
که نتیجهی مشاهدات به این شکل است:
مواد رسانای الکتریکی: سکه، قوطی یا پوشبرگ، خط کش فلزی
مواد نارسانای الکتریکی: لیوان، خط کش پلاستیکی، خط کش چوبی، پارچهی نخی، بشقاب سرامیکی
آزمایش کنید 2 صفحه 29 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
وسایل و مواد: چند رشته سیم نازک فلزی، نخی و پلاستیکی، قلاب، پایه و گیرهی فلزی و چند وزنهی 100 گرمی
روش آزمایش
- یک رشته سیم مسی را مطابق شکل به گیره ببندید.
- یک وزنهی 100 گرمی را از آن آویزان و تعداد وزنهها را کم کم اضافه کنید. این عمل را تا آنجا ادامه دهید که رشتهی سیم پاره شود.
- آزمایش را برای رشته سیمهای دیگر تکرار کنید (قطر رشته سیمها باید یکسان باشد).
- نتیجهی مشاهدات خود را روی نمودار زیر رسم و نتایج را مقایسه کنید.
پاسخ
از این آزمایش نتیجه میگیریم که مواد از نظر استحکام متفاوت هستند و استحکام فلزات بیشتر از سایر مواد است. مواد خالص و طبیعی استحکام کمتری دارند. در مقابل، مواد مصنوعی و آلیاژها استحکام بیشتری دارند.
فعالیت صفحه 30 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
شکل زیر جرم یک سانتی متر مکعب از چند مادهی مختلف را نشان میدهد.
1)شما نیز با استفاده از ترازو و استوانه مدرج، جرم و حجم خمیر بازی، میخ فولادی، سنگ مرمر، توپ، انگشتر طلا، ورق آلومینیمی و وزن سربی را انداز هگیری، و چگالی آنها را حساب کنید.
پاسخ
برای به دست آوردن چگالی هر ماده، باید جِرم آن ماده را بر حجم آن تقسیم کنیم. واحدِ جرم: گرم – واحدِ حجم: سانتی متر مکعب
سوال
2) آیا چگالی فلزها با هم برابر است؟
پاسخ
خیر، بعضی فلزات مثل سرب و طلا چگالی بیشتری دارند و برخی فلزات مثل آهن و آلومینیوم چگالی کمتری دارند.
سوال
3) چگالی کدام گروه از مواد نسبت به بقیه بیشتر است؟
پاسخ
مواد جامد چگالی بیشتری دارند و در بین مواد جامد، فلزات بیشترین چگالی را دارند.
سوال
4) برداشت خود را از شکل زیر در یک سطر بنویسید.
پاسخ
چگالی مواد مختلف با هم متفاوت است و وقتی مواد مختلف را درون ظرف آب میاندازیم، موادی که چگالی آنها از چگالی آب کمتر است روی آب شناور میمانند و موادی که چگالی آنها بیشتر از چگالی آب است در آب فرو میروند.
در این شکل چگالی به ترتیب از بزرگتر به کوچچکتر به این صورت است: جیوه، برنج، آب، چوبپنبه
گفت و گو کنید صفحه 31 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
چون استحکام فولاد زیاد است اغلب پل ها و اسکله های فلزی را از فولاد میسازند. چرا استحکام این سازه ها با گذشت زمان کاهش می یابد؟
پاسخ
زیرا در گذرِ زمان، فولاد زنگ میزند و دچار تغییر شیمیایی میشود. این امر بر استحکام این سازهها اثر منفی میگذارد.
آزمایش کنید صفحه 31 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
وسایل و مواد: چسب چوب، بوراکس، آب، رنگ غذا، لیوان، کاسه، استوانهی مدرج، ترازو
روش آزمایش
- در یک لیوان بزرگ 30 میلیلیتر آب بریزید و 30 میلیلیتر چسب چوب به آن اضافه کنید؛ سپس آن را هم بزنید تا یکنواخت شود.
- یک قاشق سوپخوری از بوراکس و چند قطره رنگ غذا را در 60 میلیلیتر آب در یک کاسه حل کنید.
- محتویات لیوان را به آرامی درون کاسه اضافه کنید و مرتب هم بزنید.
- مادهی ژلهای به دست آمده را با حرکت دست به شکل یک توپ در آورید.
- با تغییر شرایط انجام واکنش (تغییر دمای آب) و افزودن مواد دیگر مانند نشاسته، آزمایش را تکرار و توپهای ساخته شده را با هم مقایسه کنید.
پاسخ
مقدار هر یک از این مواد بر کیفیت توپ ساخته شده تاثیر گذار است. تاثیر افزودن مواد در نتیجهی به دست آمده بدین صورت میباشد:
افزودن چسب باعث چسبیدن اجزای توپ به همدیگر میشود.
افزودن نشاسته باعث میشود که توپهای شیطونک به دست یا زمین نچسبند.
افزودن بوراکس باعث بالا آمدن توپ میشود.
توپهایی با مقادیر مختلفِ مواد اولیه (آب، چسب، نشاسته و بوراکس) ساخته شد که نتیجهی به دست آمده در جدول زیر نمایش داده شده است:
نتیجهی آزمایش | مواد | |||
آب | چسب | نشاسته | بوراکس | |
سفت نشده بود | 15 گرم | 9 گرم | 2 گرم | 4 گرم |
چسبناک بود و بعد از مدتی خشک شد | 15 گرم | 7 گرم | 2 گرم | 4 گرم |
خشک شد و پودر شد | 15 گرم | 7 گرم | 5 گرم | 30 گرم |
عالی بود و حدود 0.5 متر بالا آمد | 15 گرم | 7 گرم | 5 گرم | 6 گرم |
- در اولین تکرار چون مقدار چسب زیاد بود، مواد سفت نشدند.
- در تکرار دوم مقدار نشاسته کم بود و همین باعث چسبناک شدن مواد و خشک شدن آنها شد.
- در سومین تکرار مقدار بوراکس خیلی زیاد بود و توپ خشک و پودر شد.
- در چهارمین تکرار همه ی نواد به مقدار مناسبی به کار برده شد و نتیجهی آن هم رضایتبخش بود.
تغییر شرایط انجام واکنش (تغییر دمای آب):
نشاسته در آب سرد حل نمیشود و حالت سوسپانسیون به خود میگیرد. اما در آب گرم و دمای حدود 70 درجهی سانتیگراد دانههای آن بزرگ شده و میترکد و حالت چسبنده و ژلهای به خود میگیرد.
اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 32 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
برای ساخت هر یک از وسایل زیر از چه موادی استفاده شده است؟ دلیل انتخاب هر ماده را بنویسید.
پاسخ
الف) دستاک (راکت) تنیس
✅ مواد مورد استفاده: چوب
✅ دلیل انتخاب: خاصیت انعطافپذیری
ب) قابلمهی دسته دار
✅ مواد مورد استفاده: فلز و پلاستیک
✅ دلیل انتخاب: دستهی فلزی رسانایی گرمایی خوب برای انتقال گرما و دستهی پلاستیکی برای نارسانا بودن گرما
پ) کلاه ایمنی
✅ مواد مورد استفاده: آلومینیم
✅ دلیل انتخاب: وزن کم و مقاومت بالا
ت) بدنه و در یخچال
✅ مواد مورد استفاده: پلاستیک
✅ دلیل انتخاب: عایق بودن
ث) چرخ اتومبیل
✅ مواد مورد استفاده: پلاستیک
✅ دلیل انتخاب: انعطافپذیری بالا
سوال صفحه 34 فصل 4 علوم تجربی هفتم راهنمایی
سوال
جست و جو برای یافتن مواد هوشمند با کاربردهای مختلف به طور گستردهای در حال اجرا است. به نظر شما با ساختن چنین موادی زندگی ما دچار چه تغییرهایی خواهد شد؟
پاسخ
باعث تغییر سبک زندگی و رفاه بیشتر انسانها میشود. کاربرد موارد هوشمند در صنایع مختلف باعث بهینهسازی وسایل، صرفهجویی اقتصادی و آسیب کمتر به محیط زیست میشود.